Lịch sử pickleball: từ Mỹ đến Việt Nam, vì sao môn thể thao này đang gây sốt?

Pickleball đã bùng nổ về mức độ phổ biến trong những năm gần đây, thu hút người chơi ở mọi độ tuổi đến với sân đấu. Nhưng nguồn gốc của môn thể thao đang phát triển nhanh chóng này là từ đâu, và cái tên đặc biệt “pickleball” bắt nguồn như thế nào?
Pickleball, môn thể thao kết hợp giữa tennis, cầu lông và bóng bàn, đang ngày càng trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Với luật chơi đơn giản, dễ tiếp cận và phù hợp với mọi lứa tuổi, pickleball không chỉ là một hoạt động thể thao giải trí mà còn mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hãy cùng khám phá lịch sử của pickleball, tìm hiểu về nguồn gốc của cái tên và câu chuyện ai là người đã sáng tạo ra môn chơi này.

Lịch sử hình thành và phát triển của Pickleball

Khởi nguồn thú vị

Ba người đàn ông này đã tạo ra môn Pickleball

Lịch sử của pickleball bắt đầu vào mùa hè năm 1965 tại đảo Bainbridge, Washington, khi ba người bạn — Joel Pritchard, Bill Bell, và Barney McCallum — cùng nhau tạo ra một trò chơi để giải trí cho gia đình. Vào một buổi chiều nhàn rỗi, nhóm muốn chơi cầu lông nhưng không tìm được đầy đủ dụng cụ. Thay vì từ bỏ, họ tận dụng những gì có sẵn: một quả bóng wiffle, vài cây vợt bàn bóng (ping-pong), và lưới cầu lông được hạ thấp xuống gần mặt đất. Họ không ngờ rằng chính sự ngẫu hứng đó lại dẫn đến việc khai sinh một môn thể thao mới mang tên pickleball.

Những gì ban đầu chỉ là một trò chơi sân vườn vui nhộn cho gia đình nhanh chóng trở thành điều đặc biệt hơn. Khi luật chơi dần hoàn thiện, Pritchard, Bell và McCallum nhận ra họ đã tạo ra một môn kết hợp các yếu tố của tennis, cầu lông và bóng bàn — vừa mang tính chiến thuật, vừa đòi hỏi sự nhanh nhạy, phù hợp cho mọi trình độ người chơi.

Ai đã sáng tạo ra Pickleball?

Vậy, chính xác ai đã sáng tạo ra pickleball? Mặc dù Joel Pritchard, Bill Bell, và Barney McCallum đều đóng vai trò quan trọng, Joel Pritchard (một nghị sĩ Mỹ) thường được công nhận nhiều nhất. Bộ ba tiếp tục hoàn thiện luật chơi, giới thiệu cho bạn bè và hàng xóm, giúp pickleball lan rộng nhanh chóng. Đến cuối thập niên 1960, pickleball đã vượt khỏi phạm vi đảo Bainbridge, trở nên phổ biến tại các trường học, công viên và trung tâm cộng đồng khắp nước Mỹ.

Nguồn gốc tên gọi Pickleball

Một trong những câu hỏi được quan tâm nhiều nhất liên quan đến môn thể thao này là: tại sao lại gọi là “pickleball”? Về nguồn gốc tên gọi, có hai câu chuyện chính. Theo bà Joan, vợ của Joel Pritchard, trò chơi khiến bà liên tưởng đến “pickle boat” trong đua thuyền — đây là chiếc thuyền “chắp vá” từ các tay chèo còn sót lại của những đội khác nhau. Vì pickleball vốn là sự pha trộn từ nhiều môn thể thao, cái tên ấy nghe rất phù hợp.

Tuy nhiên, một câu chuyện khác cho rằng trò chơi được đặt theo tên của chú chó Pickles của gia đình Pritchard. Chú cún này rất thích đuổi theo quả bóng mỗi khi cả nhà chơi. Dù nguồn gốc tên gọi là thế nào, “pickleball” đã trở thành một cái tên dễ thương, gần gũi, được cộng đồng người chơi toàn cầu đón nhận.

Sân Pickleball đầu tiên được xây dựng

Từ trò chơi gia đình, pickleball nhanh chóng lan rộng ra cộng đồng. Năm 1967, sân pickleball đầu tiên được xây dựng 3. Năm 1972, một công ty được thành lập để bảo vệ trò chơi mới này. Pickleball dần được biết đến rộng rãi hơn qua các bài báo trên tạp chí. Năm 1975, pickleball được giới thiệu trên tạp chí National Observer, và năm 1976, trên tạp chí Tennis với tên gọi "môn thể thao vợt mới nhất của Mỹ".
Cũng trong năm 1976, giải đấu pickleball đầu tiên trên thế giới được tổ chức tại Washington, với sự tham gia của nhiều vận động viên quần vợt đại học. Năm 1984, Hiệp hội Pickleball Nghiệp dư Mỹ (USAPA) được thành lập, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong việc quản lý và thúc đẩy pickleball trở thành môn thể thao chuyên nghiệp.
Bùng nổ toàn cầu và những dấu mốc quan trọng
Từ những bước khởi đầu khiêm tốn trong sân vườn tại đảo Bainbridge, pickleball đã phát triển thành một hiện tượng toàn cầu. Giờ đây, hàng triệu người trên khắp nước Mỹ và thế giới tham gia môn thể thao này. Với luật chơi dễ nắm bắt, nhịp độ nhanh và cộng đồng thân thiện, pickleball thu hút mọi lứa tuổi, từ trẻ nhỏ đến người cao tuổi.
Từ những năm 1990, pickleball bắt đầu lan rộng ra toàn cầu và được chơi tại hơn 50 quốc gia. Năm 2001, pickleball lần đầu tiên được giới thiệu tại Arizona Senior Olympics, với 100 người chơi tham gia, trở thành sự kiện pickleball lớn nhất thời điểm đó. Cùng năm, pickleball cũng được đưa vào Huntsman World Senior Games, cho thấy sự công nhận ngày càng tăng của môn thể thao này. Năm 2018, Liên đoàn Pickleball Thế giới (IFP) được thành lập (https://ifpickleball.org/), với hơn 60 quốc gia thành viên, đánh dấu bước phát triển vượt bậc của pickleball trên trường quốc tế.
Đặc biệt, trong những năm gần đây, pickleball đã trở thành môn thể thao phát triển nhanh nhất tại Mỹ trong ba năm liên tiếp. Năm 2021, dưới sự lãnh đạo của Stu Upson, CEO toàn thời gian đầu tiên của USA Pickleball, số lượng thành viên của tổ chức này đã đạt mốc 50.000, tăng 43% so với năm trước.
Giải vô địch quốc gia Margaritaville USA Pickleball 2021 cũng thu hút hơn 2.300 người chơi, trở thành giải đấu lớn nhất thế giới cho đến nay. Năm 2023, số lượng người chơi pickleball tại Mỹ đã lên đến 8,9 triệu người. Sự phổ biến của pickleball cũng lan rộng đến châu Á, trong đó có Việt Nam 10. Ở Anh, số lượng người chơi pickleball vào khoảng 7.000 người, và các tổ chức pickleball đang nỗ lực để đưa môn thể thao này vào Thế vận hội Olympic 2028.

Pickleball tại Việt Nam

Du nhập vào Việt Nam từ năm 2018, pickleball được giới thiệu lần đầu tại TP.HCM và sau đó lan ra Hà Nội. Với luật chơi đơn giản, dễ tiếp cận và phù hợp với mọi lứa tuổi, pickleball đã nhanh chóng lan rộng ra các tỉnh thành khác như Đà Nẵng, Nha Trang.
Đến năm 2024, Việt Nam đã có trên 10.000 người chơi pickleball. Sự phát triển của pickleball tại Việt Nam được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố, bao gồm sự hỗ trợ từ các tổ chức thể thao quốc tế, sự quan tâm từ các trung tâm thể thao và trường học, cũng như sự nhiệt tình của cộng đồng người chơi.
Tháng 6/2024, giải pickleball châu Á mở rộng 2024 lần đầu tiên được tổ chức tại TP.HCM, thu hút 190 tay vợt quốc tế đến từ 19 quốc gia, với tổng giá trị giải thưởng khoảng 30.000 USD.

Luật chơi và kỹ thuật cơ bản của Pickleball

Pickleball được chơi trên sân có kích thước tương đương sân cầu lông (dài 13,4m, rộng 6,1m), với lưới cao 0,86m ở giữa và 0,91m ở hai bên. Người chơi sử dụng vợt nhẹ và bóng nhựa đục lỗ để đánh qua lưới. Mục tiêu của trò chơi là đưa bóng qua lưới sao cho đối phương không thể đánh trả.
Pickleball có thể chơi đơn (1 người mỗi bên) hoặc đôi (2 người mỗi bên).

Cấu trúc sân Pickleball bao gồm: Khu vực giao bóng, chơi bóng và Bếp (Kitchen)
Một số luật chơi cơ bản của pickleball:
Giao bóng: Giao bóng dưới tay, chéo sân, bóng phải nảy một lần ở mỗi bên trước khi được đánh volley.
Khu vực "kitchen": Khu vực gần lưới (2,1m tính từ lưới), người chơi không được volley bóng (đánh bóng trước khi bóng nảy) từ khu vực này.
Tính điểm: Chỉ đội giao bóng mới có thể ghi điểm. Trận đấu thường kết thúc khi một đội đạt 11 điểm và cách biệt ít nhất 2 điểm.
Các kỹ thuật đánh bóng cơ bản:
Pickleball có nhiều kỹ thuật đánh bóng đa dạng, giúp người chơi tạo ra những pha bóng hấp dẫn và kịch tính. Một số kỹ thuật phổ biến bao gồm:
Đánh bóng căng (drives): Những cú đánh mạnh, thường được thực hiện từ cuối sân, đưa bóng đi nhanh và thẳng.
Đánh bóng dink (dinks): Những cú đánh nhẹ nhàng, đưa bóng rơi xuống gần lưới, khiến đối phương khó phản công.
Đánh volley (volleys): Đánh bóng trước khi bóng chạm đất, thường được sử dụng để tấn công hoặc kết thúc điểm.
Đánh slice (slices): Đánh bóng xoáy, khiến bóng đổi hướng khi bay, gây khó khăn cho đối phương.
Đánh smash (smashes): Những cú đánh mạnh từ trên cao, thường được sử dụng để kết thúc điểm.
Ngoài ra, còn có các kỹ thuật đánh forehand, backhand, giúp người chơi kiểm soát bóng và di chuyển linh hoạt trên sân.

Những điểm thú vị của Pickleball

Dễ chơi, dễ tiếp cận
Pickleball được đánh giá là môn thể thao dễ chơi, dễ tiếp cận, phù hợp với mọi lứa tuổi và trình độ kỹ năng.
Luật chơi đơn giản, không đòi hỏi quá nhiều thể lực, giúp người chơi nhanh chóng làm quen và tham gia. Nhiều người cảm thấy đây là môn thể thao “lai” giữa các môn như tennis, bóng bàn và cầu lông vì người chơi sẽ dùng vợt phẳng nhỏ hơn vợt tennis nhưng lớn hơn vợt bóng bàn và sử dụng trái bóng nhỏ, nhẹ hơn bóng tennis.
Lợi ích cho sức khỏe
Chơi pickleball mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm:
Tăng cường sức khỏe tim mạch: Pickleball là một hoạt động cardio hiệu quả, giúp tăng cường tuần hoàn máu, giảm huyết áp và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Cải thiện sức mạnh cơ bắp và xương khớp: Các động tác di chuyển, vung vợt và đánh bóng giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, đặc biệt là ở vùng tay, chân và eo.
Tăng cường sự cân bằng và phối hợp: Pickleball đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa tay, mắt và chân, giúp cải thiện sự cân bằng và phản xạ.
Giảm căng thẳng, cải thiện tinh thần: Chơi pickleball giúp giải tỏa căng thẳng, tăng cường sự tập trung và cải thiện tâm trạng.
Tính cộng đồng cao
Pickleball thường được chơi theo cặp hoặc theo đội, tạo cơ hội giao lưu, kết bạn và gắn kết cộng đồng. Môi trường chơi pickleball thường thân thiện và hòa đồng, giúp người chơi cảm thấy thoải mái và thư giãn.
Sự hấp dẫn cho mọi lứa tuổi
Pickleball phù hợp với mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người lớn tuổi. Môn thể thao này không chỉ giúp rèn luyện sức khỏe mà còn mang đến niềm vui, sự thư giãn và kết nối cộng đồng cho mọi người.
Dụng cụ đơn giản, chi phí thấp
Dụng cụ chơi pickleball khá đơn giản, bao gồm vợt và bóng. Vợt pickleball thường được làm từ gỗ, composite hoặc carbon fiber. Bóng pickleball được làm từ nhựa, có lỗ và có hai loại: bóng trong nhà (ít lỗ hơn, mềm hơn) và bóng ngoài trời (nhiều lỗ hơn, cứng hơn). Chi phí đầu tư cho dụng cụ pickleball tương đối thấp, phù hợp với nhiều đối tượng người chơi.
 
Gắn kết cộng đồng, kết nối thế hệ

Cha/ Mẹ, Vợ/ Chồng, Con Cái đều có thể cùng nhau chơi môn thể thao này
Pickleball không chỉ là một môn thể thao, mà còn là một hoạt động xã hội giúp kết nối mọi người, từ gia đình, bạn bè đến những người mới quen. Pickleball là cầu nối giữa các thế hệ, tạo cơ hội cho mọi người cùng tham gia và giao lưu, bất kể tuổi tác hay trình độ.
Yếu tố giải trí và sức khỏe
Pickleball là sự kết hợp hoàn hảo giữa yếu tố giải trí và rèn luyện sức khỏe. Môn thể thao này mang đến những phút giây thư giãn, sảng khoái, đồng thời giúp người chơi cải thiện thể lực, tăng cường sức khỏe tim mạch, cơ bắp và xương khớp.
Sự ủng hộ của người nổi tiếng
Nhiều nghệ sĩ, diễn viên, ca sĩ nổi tiếng trên thế giới và Việt Nam đã tham gia chơi pickleball, góp phần lan tỏa và популяризировать môn thể thao này. Taylor Swift được xem như một "đại sứ" của pickleball, truyền cảm hứng cho nhiều người đến với môn thể thao này.

Lưu ý khi chơi pickleball
Mặc dù pickleball là môn thể thao có cường độ vận động vừa phải, người chơi vẫn cần lưu ý khởi động kỹ trước khi chơi để tránh chấn thương. Đặc biệt, những người có tiền sử bệnh tim mạch, huyết áp cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tham gia chơi pickleball.

So sánh Pickleball với các môn thể thao khác

Pickleball và Tennis
Đặc điểm
Pickleball
Tennis
Kích thước sân
Nhỏ hơn (6,1m x 13,4m)
Lớn hơn (8,23m x 23,77m cho đơn, 10,97m x 23,77m cho đôi)
Chiều cao lưới
Thấp hơn (0,86m ở giữa, 0,91m ở hai bên
Cao hơn (0,914m ở giữa, 1,07m ở hai bên)
Vợt
Nhẹ hơn, phẳng
Nặng hơn, có dây đa
Bóng
Nhẹ hơn, bằng nhựa, có lỗ
Nặng hơn, bằng cao su, không có lỗ
Luật chơi
Đơn giản hơn
Phức tạp hơn
Cường độ vận động
Thấp hơn
Cao hơn
Tính dễ tiếp cận
Cao hơn
Thấp hơn
Nhìn chung, pickleball dễ chơi và dễ tiếp cận hơn tennis, phù hợp với nhiều đối tượng người chơi hơn.
Pickleball và Cầu lông
Đặc điểm
Pickleball
Cầu lông
Kích thước sân
Tương đương (6,1m x 13,4m)
Tương đương (6,1m x 13,4m cho đơn, 7,6m x 13,4m cho đôi)
Chiều cao lưới
Thấp hơn (0,86m ở giữa, 0,91m ở hai bên)
Cao hơn (1,55m ở giữa)
Vợt
Nhẹ hơn, phẳng
Nặng hơn, có dây đan
Bóng
Nhẹ hơn, bằng nhựa, có lỗ
Nhẹ, bằng lông vũ hoặc nhựa, có đế
Luật chơi
Khác biệt
Khác biệt
Cường độ vận động
Thấp hơn
Cao hơn
Tính dễ tiếp cận
Cao hơn
Thấp hơn
Tốc độ trận đấu
Chậm hơn, cho phép người chơi có thời gian suy nghĩ chiến thuật
Nhanh hơn, đòi hỏi người chơi phản ứng nhanh nhạy
Pickleball và cầu lông có kích thước sân tương đương, nhưng pickleball sử dụng lưới thấp hơn, bóng nhẹ hơn và tốc độ trận đấu chậm hơn, giúp người chơi dễ dàng kiểm soát bóng và triển khai chiến thuật hơn.
Pickleball và Bóng bàn
Đặc điểm
Pickleball
Bóng bàn
Kích thước sân
6,1m x 13,4m
2,74m x 1,525m
Chiều cao lưới
0,86m ở giữa, 0,91m ở hai bên
0,1525m
Vợt
Lớn hơn, làm từ composite hoặc carbon fiber
Nhỏ hơn, làm từ gỗ với bề mặt cao su
Bóng
Bóng nhựa rỗng, có lỗ
Bóng nhựa đặc, nhỏ và nhẹ
Tốc độ trận đấu
Chậm hơn
Nhanh hơn
Cường độ vận động
Vừa phải
Cao
Môi trường chơi
Trong nhà hoặc ngoài trời
Trong nhà
Mặc dù đều là môn thể thao sử dụng vợt, pickleball và bóng bàn có nhiều điểm khác biệt. Pickleball được chơi trên sân lớn hơn, với vợt và bóng lớn hơn, tốc độ trận đấu chậm hơn, cường độ vận động vừa phải và có thể chơi ở cả trong nhà và ngoài trời. Trong khi đó, bóng bàn đòi hỏi sự nhanh nhẹn và phản xạ cao hơn do tốc độ trận đấu nhanh, kích thước sân và dụng cụ nhỏ gọn.

Hệ thống xếp hạng Pickleball

Để đánh giá trình độ người chơi pickleball, hiện nay có hai hệ thống xếp hạng phổ biến là UTR-P và DUPR 30.
UTR-P (Universal Tennis Rating): Hệ thống xếp hạng này được USA Pickleball áp dụng cho tất cả các giải đấu, bao gồm Giải vô địch quốc gia. UTR-P sử dụng thuật toán máy tính để xếp hạng người chơi từ 1 đến 10, không phân biệt tuổi tác, giới tính, quốc tịch hay vị trí địa lý.
DUPR (Dynamic Universal Pickleball Rating): Hệ thống xếp hạng này tính toán trình độ người chơi dựa trên kết quả các trận đấu, bao gồm cả trận đấu giao lưu, giải trí. DUPR cũng xếp hạng người chơi từ 1 đến 10 và có tính đến độ mạnh của đối thủ để đánh giá công bằng hơn.

Kết luận

Trò chơi thú vị do Joel Pritchard, Bill Bell, và Barney McCallum sáng tạo nên đã vươn xa khắp toàn cầu, kết nối mọi người bằng niềm vui chơi thể thao. Dù bạn là người chơi lâu năm hay mới bắt đầu, hãy dành chút thời gian để trân trọng câu chuyện đằng sau môn chơi tuyệt vời này — mỗi khi bạn bước chân vào sân pickleball!
Pickleball là một môn thể thao thú vị, dễ chơi và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Với sự phát triển nhanh chóng trên toàn cầu, pickleball hứa hẹn sẽ trở thành một hiện tượng thể thao trong tương lai, thu hút ngày càng đông người chơi ở mọi lứa tuổi và trình độ. Sự đơn giản, dễ tiếp cận, chi phí thấp và tính cộng đồng cao là những yếu tố quan trọng tạo nên sức hút của pickleball.
Tại Việt Nam, pickleball đang ngày càng được ưa chuộng và có tiềm năng phát triển mạnh mẽ hơn nữa, trở thành một môn thể thao phổ biến trong cộng đồng. Với sự ra đời của các giải đấu chuyên nghiệp và hệ thống xếp hạng, pickleball không chỉ là môn thể thao giải trí mà còn có thể phát triển thành một môn thể thao cạnh tranh, với những vận động viên chuyên nghiệp và các giải đấu quốc tế.
=>> Nếu bạn đang quan tâm môn thể thao này, có thể bạn cũng quan tâm tới Vợt Pickleball chất lượng cao mà nhà Axel Pik - Thương hiệu Vợt Việt Nam đầu tiên cung cấp dịch vụ Cá nhân hóa Vợt đáp ứng đầy đủ các nhu cầu của người chơi. https://axelpickleball.com/lich-su-pickleball/